Jesteśmy społecznością, która kocha książki

"Oczywiście właściwe naszej klasie opanowanie nie pozwala na taką wylewność — mimo to dalej myślał już głośno. — Jednostka jest zaś dokładnie tak samo nieśmiertelna jak jej klasa, a naszej wielkiej klasie, czyli burżuazji, naszej wielkiej i potężnej klasie uda się pokonać hydrę proletariatu (naburmuszony, ogorzały, rozczochrany, zaciskający zęby lud), bo my także, właściciele niewolników (co to kupujemy sobie córki biedaków), kupcy zbożowi, posiadacze wszystkich waszych pieniędzy, musimy wstąpić na podium swojej klasy (więcej werwy, proszę), my wszyscy, burżuje wszystkich krajów, burżuje wszystkich ziem... i narodów, powstańmy, niechaj powstanie nasz kollektiv, złotem (złożem, zbożem?) pijany, precz z plebejskimi herezjami — a teraz do rymu wystarczy dowolny rzeczownik z końcówką "yw" (zryw, grzyw?); potem jeszcze dwie zwrotki i znowu: powstańcie, burżuje wszystkich ziem i narodów! Niech żyje nasz święty kapitał! Tra-ta-ta (cokolwiek z końcówką "odów"), burżujska międzynarodówka nam świta! Czy aby wyszło dowcipnie? Zabawnie?"

"Oczywiście właściwe naszej klasie opanowanie nie pozwala na taką wylewność — mimo to dalej myślał już głośno. — Jednostka jest zaś dokładnie tak samo nieśmiertelna jak jej klasa, a naszej wielkiej klasie, czyli burżuazji, naszej wielkiej i potężnej klasie uda się pokonać hydrę prolet...

Rozwiń

Zwiń

Oto przekazuję wam,
wśród grzmotu bzdury,
wśród litaurów nudy
— ubogi jarmarczny pisk
groszowej prawdy.

Oto przekazuję wam,
wśród grzmotu bzdury,
wśród litaurów nudy
— ubogi jarmarczny pisk
groszowej prawdy.

Autor napisał doniosłe dzieło, w którym dowodzi, że jeśli... w pewien szczególny sposób... ale szybko przestaliśmy go słuchać... Mimo wrzawy i nadmiaru (odznaczając się przy okazji osobliwym ubóstwem wydarzeń) powieść szybko realizuje swoje standardy doskonałości, nużąc czytelnika mdło górnolotnym jazgotem groszowej prawdy i duszną atmosferą tragedii filozofa zgłębiającego formułę absolutu (i wieloma jeszcze zdaniami w apokaliptyczno-apoplektycznym duchu, tak czy owak niczego niewyrażających), przedłużając tę mękę upokarzająco konsekutywnie snutą opowieścią obstawioną (nie wiadomo po co) zasiekami nawiasów zwykłych i kwadratowych oraz filisterską odmianą wydarzeń mających wzbudzać w czytelniku proste podniety — otoczone w tym dziele zabobonem, tak jakby były czymś wyższym od wszystkiego innego i mieściła się w nich już znaczna część dzieła sztuki. Słowna fioritura (puchar pełny perlistego kiczu) nie wystarczy, żeby uratować to dzieło przed modnymi banałami i banałami o nicości, których nie brakuje w banałach wymowy.

Autor napisał doniosłe dzieło, w którym dowodzi, że jeśli... w pewien szczególny sposób... ale szybko przestaliśmy go słuchać... Mimo wrzawy i nadmiaru (odznaczając się przy okazji osobliwym ubóstwem wydarzeń) powieść szybko realizuje swoje standardy doskonałości, nużąc czytelnika mdło gór...

Rozwiń

Zwiń

Bo to problem?

Bo to problem?

Każda dobrze napisana powieść ma swoje niesamowite pierwsze zdanie: "Odpadki wysypały się z wiadra i z impetem wpadły do śmietnika". Logika autora i sposób, w jaki toczą się jego opowieści, zawsze zawierające wyrafinowaną parodię przezierającą skroś niesamowitego nagromadzenia banałów i rzeczy fałszywie ważnych oraz dysharmonię wydarzeń (Jacques l'Aumône jest marzycielem), pozbawionych orientowalnej powierzchni początkowej, w której prozaicznych i teatralnych przestrzeniach kryje się precyzyjnie skorelowany mechanizm dobrze naoliwionej nierzeczywistości, są intrygujące niczym nowe odkrycie podważające utarte zasady i zbijające z tropu leniwych dogmatyków.

Każda dobrze napisana powieść ma swoje niesamowite pierwsze zdanie: "Odpadki wysypały się z wiadra i z impetem wpadły do śmietnika". Logika autora i sposób, w jaki toczą się jego opowieści, zawsze zawierające wyrafinowaną parodię przezierającą skroś niesamowitego nagromadzenia ba...

Rozwiń

Zwiń

Mamy przed sobą dzieło autora wielce wymownego, powyższego cytatu, którego, po namyśle, zdecydowaliśmy się nie przytaczać, zatytułowane po prostu "Petersburg". Poświęcone na pierwszy rzut oka zdaje się w całości jednemu tematowi — steatopygii ówczesnych wzburzeń społecznych i przemian ustrojowych (Rosja, Petersburg, styczeń 1905). Lecz nie jest to po prostu tego rodzaju zwyczajna frakowa liberia, dla większości równie obowiązkowa jak galony i kalesony w tamtych czasach. Zważywszy, że jest to dzieło niezwykle skomplikowane, wielowymiarowe, o potężnym, fantastycznie skotłowanym poetyckim tle, w stosunku do którego "rzeczywistość" zajmuje tyle miejsca ile, dajmy na to, jeden przecinek w "Don Kichocie". Tak więc "poważni czytelnicy" pragnący faktów, "prawdziwych uczuć", "zainteresowania człowiekiem" — biedaczyska! — nie mają tu czego szukać. Komponując swą powieść z nabożeństwem i konsekwentną pomysłowością, autor pozwala przeniknąć do powieści jedynie temu, co w pełni i bez żadnej przymieszki posiada literacką odrębność, własny wzór, wyjątkowe ubarwienie, indywidualność myśli przemieszkującej we własnym domu, ornament rządzony czymś głęboko zrymowanym: stąd szczególny poetycki sens i wyszukanie. (Nadmieńmy, że Andriej Bieły był twórcą monumentalnego studium o rytmach, które hipnotyzuje swym systemem oznaczania i podliczania pół akcentów). Zgódźmy się więc, że całe dzieło powstało według strategii natchnienia i taktyki rozumu, a nie według sejsmografii wstrząsów społecznych i teolatrii publicznego pożytku; że na szachownicy tej powieści lśni gwieździście cudowne dzieło sztuki i planetarium głębokiej myśli; że wszystko, co zostało w niej opisane, tchnie iście gogolowskim smakoszostwem i zamiłowaniem do niesamowitych szczegółów (niejako kontynuując budowę miasta z opowiadań Gogola); że autor dotrzymał wszystkich punktów artystycznej umowy, co mimowolnie sugerują czytelnikowi współbrzmienia detali rozmieszczonych i połączonych w anagramatyczny tok opowieści według swego rodzaju kosmicznej kombinatoryki i fonetycznej instrumentacji, trzymając się z dala od anachronicznej doniosłości epoki i opatentowanych obyczajów literackich. Ciało poezji i widmo przejrzystej prozy! Oto określenia, które naszym zdaniem oddają charakter twórczości autora dzieła zatytułowanego po prostu "Petersburg", którego wielce wymownych słów ośmieliliśmy się na początku nie przytaczać.

Mamy przed sobą dzieło autora wielce wymownego, powyższego cytatu, którego, po namyśle, zdecydowaliśmy się nie przytaczać, zatytułowane po prostu "Petersburg". Poświęcone na pierwszy rzut oka zdaje się w całości jednemu tematowi — steatopygii ówczesnych wzburzeń społecznych i prz...

Rozwiń

Zwiń